استارتاپ های بلاکچینی2025 | راهنمای سرمایه‌گذاران و بنیان گذاران

در چند سال اخیر بلاکچین از یک فناوری محدود به بیت کوین فراتر رفته و به یکی از موتورهای اصلی نوآوری در جهان تبدیل شده است. بازار جهانی این حوزه اکنون ده ها میلیارد دلار ارزش دارد و پیش بینی ها از رشد انفجاری تا پایان دهه خبر می دهند. همین رشد باعث شده استارتاپ های بلاکچینی در فینتک، سلامت، لجستیک، هویت دیجیتال و Web3 نقش مهمی در ساخت نسل جدید زیرساخت های اینترنت داشته باشند.
جریان سرمایه نیز نشان می دهد این اتفاق یک موج زودگذر نیست. در سال های اخیر میلیاردها دلار سرمایه گذاری جسورانه وارد استارتاپ های Web3 شده و هر روز ده ها پروژه جدید متولد می شود. در این مقاله با نگاهی حرفه ای اما ساده بررسی می کنیم استارتاپ بلاکچینی دقیقا چیست، در چه بخش هایی ارزش واقعی خلق می کند، چه ترندهایی آینده را می سازند و هنگام راه اندازی یا سرمایه گذاری در این حوزه باید به چه نکاتی حساس بود.

استارتاپ بلاکچینی دقیقا چیست؟

استارتاپ بلاکچینی فقط به این معنی نیست که یک توکن بدهیم و اسمش را بگذاریم پروژه. استارتاپ بلاکچین یعنی کسب و کاری که حداقل یکی از این سه ویژگی را داشته باشد:

1. از فناوری دفتر کل توزیع شده برای ثبت و اشتراک گذاری داده ها استفاده می کند
   
2. مدل اعتماد آن به جای نهاد مرکزی، بر اساس شبکه غیرمتمرکز و اجماع است
   
3. مدل ارزش آفرینی آن از شفافیت، تغییرناپذیری و قابلیت برنامه نویسی بلاکچین (قراردادهای هوشمند) استفاده می کند
   

استارتاپ های بلاکچینی می توانند:

• یک پروتکل DeFi باشند
  
• یک پلتفرم مدیریت داده و هویت دیجیتال باشند
  
• یک مرورگر Web3 مثل Brave
  
• یک زیرساخت امنیتی برای Web3 مثل استارتاپ های حوزه امنیت قراردادهای هوشمند
  
• یا یک پلتفرم تخصصی مثل استارتاپ هایی که روی زنجیره تامین، سلامت یا داده های ژنومی کار می کنند
  

تفاوت استارتاپ بلاکچین با یک نرم افزار سنتی این است که:

• معماری آن معمولا روی شبکه های عمومی یا خصوصی بلاکچین سوار می شود
  
• مدل درآمدی آن می تواند ترکیبی از کارمزد تراکنش، لایه های اشتراکی SaaS و مدل های توکن باشد
  
• و در بسیاری از Web3 startups، خود کاربران بخشی از مالکیت و حاکمیت شبکه را دارند (DAO ها)
  

چرا استارتاپ های بلاکچینی این قدر مهم شده اند؟

حل مسئله اعتماد در مقیاس جهانی

بلاکچین اساسا برای این ساخته شد که بدون نیاز به واسطه، بتوانیم روی داده و تراکنش اعتماد کنیم. استارتاپ های بلاکچینی این قابلیت را به حوزه های مختلف آورده اند:

• پرداخت های فرامرزی
  
• تسویه حساب بین سازمانی
  
• زنجیره تامین و رهگیری کالا
  
• مدیریت سوابق پزشکی
  
• هویت دیجیتال
  

وقتی شفافیت، ثبت تغییرناپذیر و قابلیت ردیابی را ترکیب می کنی، به پلتفرم هایی می رسی که می توانند مدل کسب و کار صنایع سنتی را زیر و رو کنند.

رشد دیوانه وار بازار فناوری بلاکچین

طبق برخی گزارش ها، اندازه بازار فناوری بلاکچین در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۱ میلیارد دلار برآورد شده و در سناریوهای مختلف تا ۲۰۳۰ عددهایی بین حدود ۳۰۰ تا بیش از ۱۴۰۰ میلیارد دلار مطرح می شود. Grand View Research+1

این رشد باعث شده:

• شرکت های بزرگ به دنبال همکاری با استارتاپ های بلاکچینی بروند
  
• سرمایه گذاران تخصصی Web3 و کریپتو شکل بگیرند (مثل Paradigm و سایر صندوق های Web3) tenity.com
  
• و استارتاپ های کریپتویی در حوزه زیرساخت، امنیت، تحلیل داده و DeFi سهم جدی از بودجه سرمایه گذاری جسورانه بگیرند
  

مدل های جدید مالکیت و اقتصاد دیجیتال

استارتاپ بلاکچین فقط یک نرم افزار نیست؛ معمولا یک اکوسیستم اقتصادی است:

• توکن ها نقش سوخت، ابزار حاکمیت یا ابزار انگیزشی را بازی می کنند
  
• کاربران می توانند در اقتصاد شبکه شریک شوند (Play to Earn، Liquidity Mining، Staking و …)
  
• و مدل های جدیدی مثل مالکیت داده توسط کاربر، اقتصاد خالقان (Creator Economy) و NFT ها به وجود آمده اند
  

اینجا است که مفاهیمی مثل Web3 startups، DAO، DeFi و NFT تبدیل به کلمات کلیدی اصلی این فضا می شوند.

ترندهای اصلی استارتاپ های بلاکچینی و Web3

در سال های اخیر، استارتاپ های بلاکچینی فقط در یک گوشه بازار متمرکز نبوده اند. به شکل کلی می توان چند جریان اصلی را دید:

DeFi و زیرساخت مالی غیرمتمرکز

DeFi یا فایننس غیرمتمرکز یکی از بزرگ ترین میدان های بازی برای استارتاپ های کریپتویی است:

• پروتکل های وام دهی و وام گیری
  
• صرافی های غیرمتمرکز (AMM ها مثل Uniswap) Medium
  
• استخرهای نقدینگی
  
• مشتقات غیرمتمرکز
  

استارتاپ های بلاکچینی در این حوزه روی چند مسئله تمرکز دارند:

• کاهش کارمزد
  
• افزایش مقیاس پذیری
  
• بهبود تجربه کاربری
  
• و ایجاد محصولات پیچیده تر مثل مشتقات، بیمه غیرمتمرکز و مدیریت ریسک
  

Web3 startups و مالکیت داده

خیلی از Web3 startups روی این ایده کار می کنند که:

• داده متعلق به کاربر است
  
• هویت دیجیتال باید قابل حمل و قابل اثبات باشد
  
• و پلتفرم ها فقط واسط هایی برای تعامل با این لایه باشند
  

در این فضا استارتاپ هایی را می بینیم که روی:

• هویت غیرمتمرکز
  
• کیف پول های Web3
  
• ذخیره سازی توزیع شده
  
• و ابزارهای توسعه برای Web3
  

کار می کنند.

NFT، بازی و اقتصاد خالقان

NFT ها از مرحله صرفا تصویر پروفایل عبور کرده اند و وارد:

• بازی های Play to Earn
  
• بلیط های دیجیتال
  
• مالکیت آیتم های درون بازی
  
• کلکسیون های دیجیتال برندها
  

شده اند. برندهای بزرگ مد و لوکس هم وارد این حوزه شده اند و از NFT برای وفاداری، تجربه های خاص و ترکیب محصول فیزیکی و دیجیتال استفاده می کنند. Vogue

بنابراین استارتاپ های بلاکچینی در حوزه بازی، متاورس و NFT، بخش مهمی از اکوسیستم Web3 startups را تشکیل می دهند.

بلاکچین در سازمان ها: زنجیره تامین، سلامت و داده

استارتاپ های بلاکچینی فقط در کریپتو فعال نیستند. نمونه هایی مانند:

• استارتاپ هایی که روی زنجیره تامین و لجستیک کار می کنند و رهگیری محموله ها را شفاف و قابل اعتماد می کنند CrustLab
  
• استارتاپ های داده و سلامت که داده های پزشکی یا داده های حساس را روی بلاکچین مدیریت می کنند و برای امنیت و شفافیت از دفتر کل توزیع شده استفاده می کنند The Times of India
  

نشان می دهند که فناوری غیرمتمرکز چگونه در صنایع مختلف به کار گرفته می شود.

امنیت Web3 و زیرساخت

با رشد Web3 و DeFi، امنیت تبدیل به یک بازار بزرگ شده است. استارتاپ هایی مثل Dedge Security در حوزه امنیت برای Web3 و قراردادهای هوشمند سرمایه جذب کرده اند و روی شناسایی ریسک، اسکن کد و نظارت زنده روی اپلیکیشن های Web3 تمرکز دارند. Cinco Días

اینجا یک نکته مهم است: هر چه حجم دارایی های قفل شده در پروتکل ها بیشتر می شود، بازار استارتاپ های امنیتی و تحلیل داده مثل Chainalysis و شرکت های مشابه هم بزرگ تر می شود. rapidinnovation-f2296d5c118733a78250bcd.webflow.io

یک نگاه داده محور به بازار استارتاپ های بلاکچینی

برای این که بحث فقط تئوری نباشد، چند عدد کلیدی را کنار هم می گذاریم:

• اندازه بازار فناوری بلاکچین در سال ۲۰۲۴: حدود ۳۱ میلیارد دلار
  
• پیش بینی بعضی گزارش ها برای ۲۰۳۰: بین ۳۰۰ تا بیش از ۱۴۰۰ میلیارد دلار Grand View Research+1
  
• سرمایه گذاری جسورانه در استارتاپ های بلاکچینی و کریپتویی در سال ۲۰۲۴: حدود ۱۱.۵ میلیارد دلار در بیش از ۲۰۰۰ معامله Galaxy
  
• سرمایه گذاری در سه ماهه اول ۲۰۲۵: حدود ۴.۸ میلیارد دلار، قوی ترین فصل از ۲۰۲۲ cvvc.com
  

این اعداد چند پیام واضح دارند:

1. بازار فناوری بلاکچین هنوز در ابتدای مسیر است
   
2. سرمایه گذاری در استارتاپ های بلاکچینی بعد از بازار خرسی هم زنده مانده و دوباره در حال رشد است
   
3. تمرکز سرمایه بیشتر روی استارتاپ های زیرساخت، امنیت، تحلیل داده و DeFi است تا صرفا توکن های کوتاه مدت
   

حوزه های اصلی فعالیت استارتاپ های بلاکچینی (با یک نگاه مقایسه ای)

برای این که ذهن مرتب شود، می توان حوزه های اصلی کسب و کارهای بلاکچینی را به شکل زیر دید:

این جدول نشان می دهد که استارتاپ های بلاکچینی فقط روی یک گوشه مثل کریپتو ترید کار نمی کنند؛ در همه جای اقتصاد دیجیتال پخش شده اند.

پیشنهاد مطالعه مقاله: راهنمای جامع آموزش دکس پلاس Toobit

سوالات چالشی استارتاپ های بلاکچینی در ایران و منطقه

شرکت های حوزه بلاکچین در ایران و بسیاری از کشورهای منطقه، با یک واقعیت دوگانه روبرو هستند:

• از یک طرف، نیاز واقعی به شفافیت، کاهش هزینه واسطه ها، پرداخت های فرامرزی و ابزارهای مالی جدید وجود دارد
  
• از طرف دیگر، عدم شفافیت قوانین، تحریم ها، محدودیت های بانکی و ریسک های حقوقی، رشد بسیاری از مدل ها را سخت می کند
  

برای همین، بسیاری از کسب و کارهای بلاکچینی در این فضا:

• روی آموزش، تحلیل داده و ابزارهای غیرکاستدی تمرکز می کنند
  
• یا به سمت بازارهای بین المللی و مشتریان خارج از کشور می روند
  
• یا مدل های B2B و خدمات مشاوره و توسعه برای شرکت های دیگر را انتخاب می کنند
  

در چنین محیطی، استارتاپ بلاکچین اگر بخواهد دوام بیاورد، باید:

• مدل کسب و کار خود را جدا از قیمت لحظه ای بازار کریپتو طراحی کند
  
• روی ارزش واقعی مثل کاهش هزینه، افزایش سرعت، شفافیت و امنیت تمرکز کند
  
• و از نظر حقوقی و رگولاتوری تا حد ممکن در منطقه خاکستری کمتری حرکت کند
  

مدل های کسب و کار در استارتاپ های بلاکچینی

همه چیز در استارتاپ های کریپتویی توکن نیست. اگر بخواهیم مدل های درآمدی را دسته بندی کنیم، ترکیب هایی مثل این را می بینیم:

۱. مدل زیرساخت و SaaS

در این مدل، استارتاپ بلاکچینی:

• به بانک ها، صرافی ها، فینتک ها و سازمان ها زیرساخت می دهد
  
• در ازای هر کاربر، هر تراکنش یا حق اشتراک ماهانه درآمد دارد
  
• و حتی اگر کریپتو بازار خرسی باشد، باز هم مشتری سازمانی دارد
  

نمونه این سبک شرکت ها، زیرساخت هایی هستند که برای کاستدی، انتقال امن، تحلیل داده بلاکچین و اتصال به بلاکچین خدمات ارائه می دهند. “منبع”

۲. پروتکل های توکنی شده

در این مدل، پروتکل بلاکچینی:

• یک توکن بومی دارد
  
• کارمزد شبکه، حق حاکمیت یا بخشی از درآمد به توکن متصل است
  
• ارزش شبکه و توکن در طول زمان، عمدتا از رشد استفاده واقعی می آید
  

اینجا اگر طراحی اقتصادی (توکنومیک) ضعیف باشد، پروژه حتی با فناوری خوب هم می تواند سقوط کند. برای همین، تحلیل مدل اقتصادی پروژه برای هر سرمایه گذار ضروری است.

۳. محصولات مصرفی Web3

این دسته شامل:

• بازی های بلاکچینی
  
• اپلیکیشن های مبتنی بر NFT
  
• کیف پول های کاربران نهایی
  
• و انواع dApp های مصرفی
  

مدل درآمدی می تواند ترکیبی از کارمزد، فروش NFT، اشتراک یا درآمد تبلیغاتی باشد. نکته مهم این است که استارتاپ های کریپتویی در این حوزه باید تجربه کاربری را تا حد ممکن شبیه اپلیکیشن های Web2 ساده کنند، وگرنه کاربر عادی جذب نمی شود.

۴. خدمات مشاوره و توسعه بلاکچین برای سازمان ها

خیلی از شرکت های بلاکچینی در عمل:

• به عنوان بازوی توسعه و مشاوره برای بانک ها، بیمه ها، شرکت های لجستیک و دولت ها کار می کنند
  
• پروژه های پایلوت بلاکچین، دفتر کل توزیع شده خصوصی، یا زنجیره تامین را پیاده سازی می کنند
  
• و درآمد آنها نزدیک به شرکت های نرم افزاری سنتی است، با این تفاوت که تخصص بلاکچین ارزش افزوده اصلی است
  

چالش ها و ریسک های استارتاپ های بلاکچینی

اگر فقط روی فرصت ها زوم کنیم و چالش ها را نبینیم، تصویر خطرناک می شود. چند ریسک مهم:

ریسک حقوقی و رگولاتوری

• قوانین در بسیاری از کشورها هنوز درباره توکن، DeFi، NFT و استیبل کوین شفاف نیست
  
• یک تغییر سیاست می تواند مدل کسب و کار یک استارتاپ بلاکچینی را ظرف چند ماه غیرممکن کند
  
• KYC، AML و قوانین اوراق بهادار، مرز باریکی بین استارتاپ معتبر و پروژه غیرقانونی می سازند
  

ریسک امنیتی

• حفره امنیتی در قرارداد هوشمند می تواند کل سرمایه قفل شده را نابود کند
  
• حملات هکری، فیشینگ، نقص کیف پول و … ریسک دائمی Web3 هستند
  
• برای همین است که بخش جدی سرمایه ها به سمت استارتاپ های امنیت Web3 و تحلیل تراکنش ها رفته است. Cinco Días+1
  

نوسان شدید بازار کریپتو

بسیاری از استارتاپ های کریپتویی:

• درآمدشان به قیمت توکن ها وابسته است
  
• یا سرمایه جذب شده را به شکل کریپتو نگه می دارند
  
• و با هر چرخه بازار، ارزش دارایی ها بالا و پایین می رود
  

استارتاپ بلاکچین حرفه ای سعی می کند:

• Cash flow خود را جدا از نوسان قیمت توکن طراحی کند
  
• و در کنار توکن، درآمد فیات یا درآمد مبتنی بر کارمزد واقعی داشته باشد
  

پیچیدگی تجربه کاربری

برای کاربر عادی:

• کیف پول
  
• Seed phrase
  
• گس فی
  
• شبکه های مختلف
  

همه این ها پیچیدگی است. استارتاپ های موفق Web3 و بلاکچین کسانی هستند که این پیچیدگی را پشت یک تجربه کاربری ساده قایم می کنند.

استارتاپ های بلاکچینی مناسب سرمایه گذاری 

برای این که از حالت هیجان زده خارج شویم و منطقی نگاه کنیم، چند سوال کلیدی وجود دارد که باید از خودت یا تیم مقابل بپرسی:

مسئله واقعی چیست؟

• آیا استارتاپ فقط به این دلیل بلاکچین استفاده می کند که کلمه مد روز است؟
  
• یا واقعا نیاز به شفافیت، غیرمتمرکز بودن، ثبت تغییرناپذیر یا قرارداد هوشمند وجود دارد؟
  

اگر بتوانی همان سرویس را با یک دیتابیس متمرکز ارزان تر و ساده تر ارائه دهی، مشروعیت استفاده از بلاکچین زیر سوال می رود.

تیم چقدر درک فنی و اقتصادی دارد؟

در استارتاپ های بلاکچینی فقط کد زدن مهم نیست:

• تیم باید فناوری غیرمتمرکز، امنیت، توکنومیک و اقتصاد شبکه را بفهمد
  
• بداند دفتر کل توزیع شده چه محدودیت هایی دارد
  
• و بتواند بین شفافیت، حریم خصوصی و کارایی تعادل ایجاد کند
  

مدل اقتصادی و توکنومیک منطقی است؟

اگر پروژه توکن دارد، باید بپرسی:

• چه کسی چه زمانی و چقدر توکن می گیرد
  
• درآمد واقعی از کجاست
  
• آیا توکن فقط برای جذب پول است یا واقعا نقشی در شبکه دارد
  

ریسک های حقوقی چگونه مدیریت شده اند؟

به خصوص در استارتاپ های کریپتویی و DeFi:

• محل ثبت شرکت
  
• چارچوب های انطباق با قوانین اوراق بهادار
  
• سیاست های KYC و AML
  

همه این ها می توانند در آینده روی بقا یا مرگ استارتاپ تاثیر جدی بگذارند.

جایگاه استارتاپ در ترندهای Web3 و بازار جهانی کجاست؟

با توجه به روندهایی مثل:

• رشد DeFi
  
• گسترش Web3 startups
  
• نقش پررنگ استیبل کوین ها در پرداخت های فرامرزی Axios
  
• و رشد امنیت Web3
  

باید ببینی استارتاپ روی کدام لایه ارزش می سازد: زیرساخت، اپلیکیشن، ابزار توسعه، امنیت یا تجربه کاربری.

جمع بندی: استارتاپ های بلاکچینی از این به بعد چه مسیری می روند؟

استارتاپ های بلاکچینی مسیر خیلی واضحی را طی کرده اند:

• از روزهای اول که همه چیز حول ترید و توکن های پرریسک بود
  
• تا امروز که بخش بزرگی از سرمایه ها به سمت زیرساخت، امنیت، تحلیل داده، DeFi جدی و Web3 startups پایدار رفته است
  

بازار فناوری بلاکچین در حال حرکت از مرحله هایپ به مرحله بیزینس واقعی است؛ جایی که:

• استارتاپ بلاکچین باید بتواند یک مشکل واقعی را بهتر، شفاف تر و ارزان تر حل کند
  
• شرکت های بلاکچینی باید نسبت به رگولاتوری، امنیت و تجربه کاربری حساس باشند
  
• و سرمایه گذاران باید بین پروژه های توکن محور کوتاه مدت و کسب و کارهای بلاکچینی پایدار تمایز قائل شوند
  

اگر بخواهی در این فضا استارتاپی راه بیندازی یا روی استارتاپ های کریپتویی و Web3 سرمایه گذاری کنی، یک اصل را فراموش نکن:

بلاکچین خودش ارزش نیست؛ آن چیزی که مهم است، مسئله ای است که حل می کند و مدلی است که برای خلق ارزش پایدار طراحی شده است.

هر جا این دو را کنار هم می بینی، احتمال بالایی وجود دارد که با یک استارتاپ بلاکچینی جدی و قابل دفاع روبرو هستی، نه فقط یک موج کوتاه مدت.

«برای آشنایی کامل با مفهوم توکن‌های هوش مصنوعی و روش‌های معامله، راهنمای جامع توکن های هوش مصنوعی (AI Tokens) چیست و چطور معامله کنیم؟ را مطالعه کنید.»

سوالات متداول درباره استارتاپ‌های بلاکچینی

استارتاپ بلاکچینی چیست و چگونه کار می کند؟

این سوال به توضیح مفهوم استارتاپ های بلاکچینی می پردازد و اینکه چگونه از فناوری بلاکچین برای ایجاد خدمات، محصولات یا راه حل های جدید استفاده می کنند. این استارتاپ ها معمولاً از دفتر کل توزیع شده، قراردادهای هوشمند و سیستم های غیرمتمرکز برای کسب و کار خود بهره می برند.

چرا باید در استارتاپ های بلاکچینی سرمایه گذاری کرد؟

در این سوال به مزایای سرمایه گذاری در استارتاپ های بلاکچینی پرداخته می شود. این مزایا شامل رشد سریع صنعت، فرصت های نوآورانه در فینتک و سایر صنایع و افزایش تقاضا برای فناوری بلاکچین است.

چه صنایع و حوزه هایی از بلاکچین استفاده می کنند؟

بلاکچین تنها به ارزهای دیجیتال محدود نمی شود. این سوال به کاربردهای بلاکچین در صنایع مختلف مانند بهداشت، زنجیره تأمین، رسانه، خدمات مالی، بیمه و دیگر حوزه ها پرداخته و توضیح می دهد که بلاکچین چگونه می تواند مشکلات مختلف در این صنایع را حل کند.

چطور یک استارتاپ بلاکچینی راه اندازی کنیم؟

این سوال به مراحل راه اندازی استارتاپ بلاکچینی می پردازد. از مراحل تحقیق و توسعه اولیه تا انتخاب مدل کسب وکار، تأسیس شبکه بلاکچین، جذب سرمایه و مقیاس پذیری پروژه.

آیا استارتاپ های بلاکچینی امن هستند؟

امنیت یکی از دغدغه های اصلی در استارتاپ های بلاکچینی است. این سوال به بررسی تهدیدات امنیتی مانند حملات هکری، نقص های قراردادهای هوشمند و دیگر چالش ها و راه حل های امنیتی برای حفاظت از داده ها و دارایی ها می پردازد.

چگونه بلاکچین می تواند مدل کسب و کار استارتاپ ها را تغییر دهد؟

این سوال به توضیح چگونگی استفاده از بلاکچین برای کاهش هزینه ها، افزایش شفافیت، بهبود روندها و بازاریابی نوآورانه در استارتاپ ها می پردازد و نشان می دهد که بلاکچین می تواند روندهای کسب وکاری را متحول کند.

چه چالش هایی برای استارتاپ های بلاکچینی وجود دارد؟

استارتاپ های بلاکچینی با چالش های زیادی روبرو هستند، از جمله مشکلات حقوقی، مقیاس پذیری، پذیرش فناوری، رقابت شدید و نیاز به سرمایه گذاری های کلان. این سوال به این چالش ها و نحوه غلبه بر آن ها می پردازد.

چه استارتاپ های بلاکچینی در آینده نزدیک در حال رشد هستند؟

در این سوال به معرفی استارتاپ های بلاکچینی می پردازیم که در حال حاضر در حال رشد سریع هستند و چشم انداز مثبتی دارند. این سوال به شناسایی ترندهای جدید، از جمله Web3، DeFi، NFT و موارد دیگر می پردازد.

استارتاپ های بلاکچینی چگونه با سیستم های مالی سنتی رقابت می کنند؟

بلاکچین از طریق فناوری هایی مانند DeFi (مالی غیرمتمرکز) و قراردادهای هوشمند می تواند چالش های اصلی در سیستم های مالی سنتی مانند تأخیر در تراکنش ها، هزینه های بالا و نبود شفافیت را برطرف کند. این سوال به نحوه رقابت این استارتاپ ها با بانک ها و مؤسسات مالی پرداخته می شود.

آیا بلاکچین فقط برای ارزهای دیجیتال مناسب است یا کاربردهای دیگری دارد؟

در حالی که بلاکچین به طور گسترده در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته شده است، این سوال به کاربردهای دیگر بلاکچین در صنایع مختلف از جمله زنجیره تأمین، بهداشت، خدمات مالی و حتی هویت دیجیتال پرداخته و نشان می دهد که بلاکچین به عنوان یک فناوری عمومی در بسیاری از صنایع کاربرد دارد.